Kolejne przebudzenie

Kolejny potężny ruch reformacyjny przetoczył się w XIX wieku przez Amerykę. Skupiono się na proroctwach dotyczących czasów ostatecznych, w wyniku czego w łonie protestantyzmu wyodrębnił się adwentyzm — międzywyznaniowy ruch podkreślający bliski powrót Chrystusa, wierność Jego naukom i zmianę stylu życia.

Oba ruchy — XVI-wieczna reformacja i XIX-wieczne przebudzenie eschatologiczno-adwentystyczne¹ — były dziełem Bożym, a ich przywódcy działali pod natchnieniem Ducha Świętego.

Do serca ewangelii

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest jedyną liczącą się wspólnotą religijną wywodzącą się z XIX-wiecznego przebudzenia, która przetrwała do naszych czasów. Swymi korzeniami sięga czasów apostolskich oraz ogólnochrześcijańskiego reformacyjnego i poreformacyjnego dziedzictwa wiary.

Doktryna adwentyzmu zawiera wszystkie podstawowe elementy chrześcijańskiej nauki, przedstawione m.in. w „Apostolskim składzie wiary”, szczególnie takie jak: Trójca Święta, Chrystus jako Bóg i jako człowiek, Duch Święty i Jego boska moc — co przecież jest wspólnym chrześcijańskim dziedzictwem.

Adwentyści wierzą, że wszystkie ruchy reformacyjne, a szczególnie Wielka Reformacja, były nie tylko wielkimi epokowymi wydarzeniami, ale działaniem Bożym, by skierować chrześcijaństwo z powrotem do serca ewangelii, którym jest zbawienie w Chrystusie.

Adwentyzm podkreśla ważność czterech fundamentalnych prawd, co do których cały protestancki świat nie ma wątpliwości: tylko Pismo Święte, tylko łaska, tylko wiara, tylko Chrystus.

Zasady

Adwentyści dnia siódmego widzą swoją misję w stałym pogłębianiu nieukończonej reformacji. Są przekonani, że priorytetem i celem całego chrześcijaństwa, szczególnie jego skrzydła protestanckiego, powinien być powrót do struktury i nauki nowotestamentowego chrześcijaństwa. Adwentyści nie mają zamkniętego credo, ale otwarty zbiór zasad Pisma Świętego.

Adwentyzm wyznaje i praktykuje nauki, które dzieli z innymi wyznaniami chrześcijańskimi, na przykład: wiarę w Trójcę, chrzest w wieku świadomym poprzedzony nauczaniem i wiarą, jedność psychofizyczną człowieka, pamiątkowo-symboliczny charakter Wieczerzy Pańskiej (komunii). Część nauk jest jego wyłączną specyfiką, na przykład: bliskość realnego, widzialnego, majestatycznego powtórnego przyjścia Jezusa Chrystusa, wieczność i niezmienność prawa Bożego wraz ze świętością soboty, pośrednictwo Chrystusa w niebiańskiej świątyni wraz z nauką o sądzie poprzedzającym powrót Chrystusa (tzw. sądzie przedadwentowym). Doktryna Kościoła adwentystów streszcza się w poselstwie trzech aniołów z Księgi Apokalipsy 14,6-12 i stanowi uroczyste orędzie ewangelii skierowane do współczesnego człowieka. Adwentystyczne nauczanie o rzeczach ostatecznych nie identyfikuje się z ruchami religijnymi orientacji chiliastycznej² lub jakimkolwiek wyznaczaniem dat powrotu Chrystusa czy końca świata.

Godna uwagi jest wreszcie doktryna moralno-społeczna adwentyzmu i jej realizacja w sferze edukacji i zdrowia, związana z przeciwdziałaniem plagom społecznym, z ochroną naturalnego środowiska człowieka, służbą charytatywną oraz działalnością na rzecz pokoju, praw człowieka, równości wszystkich ludzi, wolności wyznania i przekonań.

Globalny wymiar

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest instytucją żywotną i prężną, uznawaną za najbardziej rozwiniętą terytorialnie wśród Kościołów nierzymskokatolickich. Liczy 30 milionów wyznawców i działa w 208 krajach świata. Obecnie każdego roku do Kościoła przyłącza się ponad milion wyznawców. Ważniejszy od suchych liczb jest jego szybki rozwój, szczególnie w rejonach, które w przeszłości nie były jego bazą. Dla przykładu: w Ameryce Północnej żyje tylko 7 proc. jego wyznawców, w Europie 2 proc., w Australii 3 proc., zaś w Ameryce Łacińskiej 34 proc., w Afryce 35 proc., w Azji 16 proc. Początki Kościoła adwentystów na ziemi polskiej są pokłosiem misjonarskiej działalności w Europie naszego rodaka Michała Beliny-Czechowskiego i sięgają końca lat 80. XIX stulecia.

Edukacja

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego aktywną działalność rozwija w edukacji, wyznając biblijną, czterowymiarową filozofię wychowania obejmującą harmonijny rozwój sfery intelektualnej, fizycznej, duchowej i społecznej człowieka.

W skali ogólnoświatowej Kościół prowadzi 4,5 tys. szkół podstawowych, tysiąc szkół średnich oraz 110 szkół wyższych, w tym 22 uniwersytety. Cząstką tego rozbudowanego systemu szkolnictwa jest w Polsce Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna, która prowadzi Szkołę Języków Obcych oraz sześć Instytutów: Seminaryjno-Pastoralny, Teologii Biblijnej, Promocji Zdrowia, Pedagogiczno-Katechetyczny, Turystyki Krajów Biblijnych oraz Dziennikarstwa. Kształcą się tu ponad dwa tysiące studentów.

Zdrowie

To jedna z nielicznych w świecie wspólnot chrześcijańskich, która traktuje troskę o zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne jako religijny obowiązek. Zdobycze współczesnej medycyny potwierdziły w całej rozciągłości słuszność prozdrowotnych założeń.

Działalność medyczno-profilaktyczna prowadzona jest za pośrednictwem rozbudowanego szkolnictwa medycznego, publicystyki, instytucji medycznych: szpitali, klinik, sanatoriów oraz fabryk zdrowej żywności i różnych programów.

Statystyki wykazują, że wyznawcy adwentyzmu cieszą się lepszym zdrowiem w porównaniu z resztą społeczeństwa, a niektóre groźne choroby nowotworowe, np. rak płuc, prawie wśród nich nie występują.

Przeciwdziałanie socjopatologiom

Specyfiką adwentystyczną jest aktywność Kościoła w dziedzinie przeciwdziałania socjopatologiom, czyli plagom społecznym, zwłaszcza takim jak alkoholizm, nikotynizm i narkomania, które stają się głównym źródłem biologicznych zagrożeń współczesnego społeczeństwa oraz czynnikiem fizycznej i duchowej degradacji człowieka.

Ekologia

Człowiek został stworzony przez Boga jako cząstka świata przyrody i jest z nią powiązany. Ekoteologia adwentystyczna upowszechnia trzy zasady: Bóg jest stworzycielem świata i przyrody, w związku z tym jej właścicielem; człowiek jest tylko jej szafarzem, który musi zdać rachunek ze swego szafarstwa; niszczenie przyrody jest niemoralne.

Działalność charytatywna

Od początku istnienia Kościół adwentystów rozwija działalność charytatywną — organizuje sierocińce, domy opieki, doraźne akcje pomocy społecznej na rzecz ofiar wojny, klęsk żywiołowych itp. W skali światowej istnieją tysiące adwentystycznych ośrodków dobroczynności z naczelną organizacją charytatywną Kościoła pod nazwą ADRA (Adwentystyczna Agencja Rozwoju i Pomocy). Dział dobroczynności pod nazwą Tabita istnieje przy każdym zborze (parafii) adwentystycznym. W skali krajowej działa Chrześcijańska Służba Charytatywna. W Polsce Kościół prowadzi Dom Opieki „Samarytanin” w Bielsku-Białej oraz kilka ośrodków zdrowego stylu życia.

Prawa człowieka

Osobnym kierunkiem działalności Kościoła jest jego aktywność w dziedzinie szeroko pojętych praw człowieka. W szczególności podkreśla ideę tolerancji religijnej oraz wolności sumienia i wyznania jako podstawowych praw nadanych człowiekowi przez Stwórcę. Mając to na uwadze, w 1889 roku Kościół powołał do istnienia w USA Narodowe Stowarzyszenie Wolności Religijnej, które w roku 1893 przekształcone zostało w Międzynarodowe Stowarzyszenie Wolności Religijnej rozwijające szeroką współpracę z ONZ.

Władysław Polok

¹ Eschatologia — część teologii traktująca o rzeczach ostatecznych, zwłaszcza o powtórnym przyjściu Jezusa Chrystusa (adwencie). ² Chiliazm (milenaryzm) — wiara w powtórne przyjście i tysiącletnie panowanie Chrystusa na ziemi przed końcem świata.